Bir iPhone uğruna ya Rab, ne istatistikler batıyor!
iPhone'a geleceğim, ama önce şu:
Yeni bir seri fikrim var; değişik alanlarda, sorgulamadan kabul ettiğimiz bazı esasları yeniden düşünmekle alakalı. Ama wikipediayı hatmedip konunun uzmanıymış gibi davranarak değil, oturduğumuz yerden mantık yürüterek yapmak esas.
Sadece düşünerek, 20-30 senelik bir onkabulün yanlış olduğunu farketmek muhteşem bir kıvılcım anı. Bu doğruyu bulması demek değil tabii, çoğu zaman zahmetli bir araştırma gerektiriyor doğruya ulaşmak. Ama yanlışını farketmenin ve daha önce farketmemiş olduğuna şaşırmanın zevki, bu zahmetli yola koyulmak için iyi bir neden. (Ben tembel olduğum için sadece o kıvılcım anının zevkiyle ilgileniyorum)
İlk bölüm ekonomiyle ilgili. "Bir telefon nasıl üretilir"i düşünüyordum tuvaletteyken (yanıma telefonumu almayı unutmuştum) ve bunu düşündükçe, dış ticaret açığı gibi epey ciddiye alınan temel verilerin ne kadar tırt olabildiklerini farkettim. Sonra dedim ki ben bunu tuvaletteki kakam gibi kuru kuru yazmayayım, çizeyim.
Aşağıdaki slideshow giriş niteliğinde:
(Slidelardan sonra okuyun) Tabii gerçek Dünya çok daha karışık:
Broadcom gibi bileşen üreticilerinin fabrikalarının bazıları, yerel iş ortakları ile beraber, Çin'in ta kendisinde.
Üretilen bileşen hem son ürün olarak Çin dışına ihraç edilebilir, hem de iPhone bileşeni olarak hammadde şeklinde tekrar ülkeye girebilir.
Tamamlanan iPhone, Apple'a satıldıktan sonra kazanılan parayla Çinli işçi gidip Apple hissesi alabilir.
Apple için iPhone maliyeti sadece üretim maliyetinden ibaret değil, Çin içinde yaptığı pazarlama harcaması da bir maliyet.
Apple tamamlanmış iPhoneu sadece Amerikalı tüketiciye değil, Çinli tüketiciye de satıyor.
Bütün bu ilişkiler ağı içinde, ülkeler arası ticaret dengesini yahut gsmh ile gsyh farkını hesaplamak tam deli işi. Ama şu sonuçlara zarar gelmiyor:
Paradoks: ABD ne kadar ticaret açığı verirse, kendileri için o kadar iyi.
Kural: Artı değeri sınırlı fabrikaların yeri, ülkesi, milliyeti önemsiz.
